دروغ

یکی از موانع برقراری ارتباط مؤثر عادت فرد به دروغ گویی است. همان طور که صداقت و راستگویی در فرایند ارتباط اثر بخش تأثیر مثبت دارد، دروغ گویی باعث لطمه زدن به پایداری ارتباط میشود. در فرهنگ دینی دروغ به شدت مذموم واقع شده است و آن را یکی از عوامل خروج از ایمان قلمداد می کنند امام رضا در حدیثی از نبی اکرم له روایت کرده است:

سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ يَكُونُ الْمُؤْمِنُ جَبَاناً قَالَ نَعَمْ قِيلَ وَ يَكُونُ بَحْيلًا قَالَ نَعَمْ قِيلَ وَ يَكُونُ كَذَّاباً قَالَ لا . (1) ا. همان، ج ۲، ص ۱۳۲. )

از پیامبر سؤال شد آیا مؤمن ترسو است؟ فرمود آری گفته شد بخیل هم هست؟ فرمود آری گفته شد دروغ هم میگوید؟ فرمود مؤمن دروغ گو نیست.

در حدیثی دیگر امام رضا دروغ گو را فاقد مروت و مردانگی میداند. (2) تحف العقول، ص ۴۵۰ )

در احادیث ذکر شده دروغ مخل ایمان و مروت و مردانگی ذکر شده است. ایمان یکی از زیر ساختهای درونی ارتباط مؤثر است زیرا به وسیله ایمان فرد خداوند را ناظر اعمال خود میبیند و بنابراین صادقانه با مخاطبان برخورد میکند و از طرف دیگر مخاطبان نیز از ارتباط با وی احساس

۱49

آرامش میکنند.(1) جانفزا، علی خیاط علی زیر ساختهای درونی ارتباط مؤثر، ص ۳۶ )

این آرامش در مخاطب در قبال مروت و مردانگی نیز هست و بنابراین این عوامل در شروع و استمرار ارتباط نقش مهمی دارند. دروغ با همه عوارضی که دارد به اعتماد مخاطب به شدت لطمه می زند و موجب عدم آغاز و عدم تداوم ارتباط خواهد شد.