3. حضرت رضا علیه السلام در نیشابور :

موقعی که موکب حضرت رضا علیه السلام وارد نیشابور شد حضرت در میان هودج بسیار مجللی که بر روی قاطری قرار داده شده بود جای داشت و هنگامی که موکب آن حضرت به وسط نیشابور رسید مردم دسته دسته برای دیدن امام و پیشوای خود هجوم می آوردند به طوری که از کثرت افراد ازدحام و جنجال عجیبی برپا شد .

همین موقع بود که محمد بن اسلم طوسی به حضور حضرت شرفیاب گردیده عرض نمود :

ای سلاله طاهر مرضیه ای حضرت ثامن الائمه تو را به پدران بزرگوارت قسم میدهم که صورت درخشان خود را به ما به نمایان و حدیثی از اجداد اطهارت برایمان بفرما تا مفتخراً همیشه آن حدیث را به یاد داشته باشیم.

حضرت رضا علیه السلام همان وقت عنان استر را برگرفت و پرده های هودج بالا رفت و چهره نورانی و سیمانی آفتابی از داخل آن ظاهر گردید . مردم از این منظره حالت شعف و شادی و عشق و بی قراری پیدا کردند تا جایی که برخی از تماشاچیان از فرط سرور و شادمانی وضع و حالشان غیر عادی شد . 

چون پیشوایان نیشابور اوضاع را غیر منتظم دیدند به صدا در آمدند که ای جمعیت مردم آرام و ساکت باشید تا فرمایشات آن حضرت را بشنوید. گروه مردم به جای خود قرار گرفته، یکباره خاموش شدند . 

حضرت "حدیث شریف سلسله الذهب" را برای جمع املاء فرمود گویند تعداد دواتهای نویسندگانی که این حدیث شریف را ضبط نمودند بیست و چهار هزار بود.

حدیث مذکور عبارت است از :

(( حدثنی ابى موسى بن جعفر الكاظم علیه السلام قال : حدثنی ابی جعفر بن محمد الصادق عليه السلام قال : حدثنی ابی محمد بن علی الباقر عليه السلام قال : حدثني أبي على بن الحسين عليه السلام قال : حدثنی ابی حسین بن علی علیه السلام شهید ارض كربلاء قال : حدثنی ابی امیر المؤمنین علی بن ابی طالب شهید ارض کوفه قال : حدثنی اخی و ابن عمى محمد رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم قال : حدثنى جبرئيل قال : سمعت رب العزه سبحانه و تعالى يقول " كلمه لا اله الا الله حصنى و من دخل حصنی امن من عذابی" صدق الله سبحانه و صدق جبرئيل و صدق رسول الله و الائمه عليهم السلام .. 

از اباصلت هروی روایت شده وقتی که حضرت رضا علیه السلام از نیشابور می گذشت من با او بودم آن بزرگوار بر استری سوار بود در این بین عده ای از اهل علم و فضل رسیدند و مانع از حرکت استر آن حضرت شده عرض نمودند بحق اجداد طاهرینت برای ما حدیثی از رسول اکرم نقل فرما . حضرت سر مبارک خود را از هودج بیرون آورد فرمود : 

از پدرم شنیدم و او از پدرانش و از رسول خدا ( ص ) شنیده اند که فرمود شنیدم از جبرئیل که گفت شنیدم از خداوند عزوجل که فرمود : « انى انا الله لا اله الا انا فاعبدوني من جاء منكم بشهاده ان لا اله الا الله بالاخلاص دخل في حصنى و من دخل في حصنی امن من عذابی .. 

بعد از این موکب حضرت رضا علیه السلام به طرف طوس رهسپار گردید . چون به طوس رسید حمید بن قحطبه که از طرف مأمون والی آن ناحیه بود به اتفاق جمعی از وجوه طوس حضرت را استقبال نمود و آن حضرت در سناباد به خانه او وارد شد .

بطوری که از اخبار و روایات بر می آید آن بزرگوار در خانه حمید بن قحطبه فرمود : « در این مکان مدفن من خواهد بود و به دست مبارک خطی بر روی زمین کشید و اضافه فرمود بزودی در اینجا به خاک سپرده خواهم شد و شیعیان به زیارت قبرم خواهند آمد و به خدا کسی که مرا زیارت کند شفاعت ما اهل بیت بر او واجب گردد . 

بعد از توقف و استراحت موکب حضرت رضا علیه السلام حرکت نموده و عازم سرخس و مرو گردید .