امام رضا درباره علت غسل میفرماید: علت غسل جنابت عبارت است از نظافت و پاک کردن انسان خودش را از آلودگی که به او رسیده است، نیز پاک کردن بقیه بدنش».(مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحار الانوار ۹۵٫۶٫ ۲)

صص258

غسل

از محمد بن اسماعیل روایت است که از امام رضا درباره مردی پرسیدم که با زن از نزدیک شرمگاه او نزدیکی میکند لیک انزالی ندارند، چه هنگام غسل بر آنان واجب میشود؟

فرمود: هرگاه ختنه گاههای آنان به یکدیگر رسید غسل واجب می شود. عرض کردم به هم رسیدن ختنه گاه ها پنهان شدن آلت است؟

فرمود: «آری».(کلینی رازی ابو جعفر ثقة الاسلام محمد بن يعقوب بن اسحاق، کافی، ۴۶٫۳٫ ۲.)

از اسماعیل بن سعد اشعری روایت است که از امام رضا درباره مردی پرسیدم که بر فرج کنیزش دست میکشد تا این که کنیز انزال می شود، بدون این که مرد با او نزدیکی کرده باشد بلکه فقط با دستش با او بازی کرده و او انزال کرده است؟

فرمود: اگر از روی شهوت انزال کند غسل بر او واجب است ... ( همان، ۳٫۴۶٫۲)

... از محمد بن سنان روایت است که امام رضا در پاسخ به پرسشهای وی نوشت علت غسل جنابت پاکیزگی است و این که انسان خودش را از آلودگی ای که به او رسیده و نیز سایر بدنش پاک کند؛ چه جنابت از کل بدن او خارج می شود و از همین روست که پاکیزه ساختن کل بدن بر او واجب می گردد. و علت تخفیف طهارت در بول و غائط (یعنی عدم وجوب غسل و کافی بودن مجرد شستن و وضو گرفتن برای عبادت این است که هر یک از اینها در شبانه روز مکرر برای انسان اتفاق میافتد و آمدنش بدون اراده انسان است و انجام دادن غسل در هر بار مشقت دارد نیز شهوتی در کار نیست لیک جنابت بدون شهوت و لذت و اکراه نفس بر آن نیست و به اختیار خود خویش را وادار بدان میکند.

صص324-325