روش و برنامه پیشوایان مذهب حق
روش علی بن ابیطالب و اوصیاء بعد از آنحضرت پارسائی پاکدامنی ؛ راستی و درستی ، سازش با مردم و نیکوکاری ایستادگی و کوشش پس دادن امانت به نيك کردار و بدکار است .
و درازی سجدها و روزه داشتن روزها و بیداری شبها و دوری از ناپاکی و چشم داشت به گشایش با شکیبائی ؛ و پایداری در سختیها و جوانمردی بهمراهان از صفات آن بزرگواران است .
وضو را که مقدمه نماز است؛ بر طبق فرمان پروردگار متعال در کتابش انجام میدهند شستشوی صورت و شستن در دست از آرنج تا سرانگشتان و سودن و مس سرو دو پا ( از سر انگشت تا برآمدگی با وضوع باطل نمیشود مگر به پلیدی و پیش آب کردن و خارج شدن باد از نشیمن گاه و خوابیدن و یا نزدیکی با زنان و جماع ومنى وانزال براستی آنکس که روی پاپوش یا کفش خود را در حال اختیار مسح نمود خلاف حکم خدا و رسول خدا را مرتکب گشته و ترك واجب و خلاف کتاب خدا را نموده است .
غسل روز جمعه از سنت و روش ما است غسل عید قربان و فطر و ورود در مکه و مدینه و زیارت و محرم شدن و شب اول ماه رمضان و ۱۷ رمضان و ۱۹ و ۲۱ و ۲۳ رمضان هم چنین است .
غسل جنابت و غسل حیض فريضه وواجب است نماز پیشین چهار رکعت و پسین چهار رکعت و شام سه رکعت و خفتن چهار رکعت و با مداد
176
دو رکعت که مجموع نمازها هفده رکعت است؛ از واجبات مسلم دین اسلام بشمار میآید .
و در هر شبانه روز سی و چهار رکعت نماز مستحب است هشت رکعت قبل از خواندن نماز ظهر و هشت رکعت قبل از بجا آوردن نماز عصر چهار رکعت بعد از اتمام نماز مغرب و دو رکعت در حال نشسته در ثلث اول شب بعد از نماز عشاء و پنهان شدن سرخی در اول مغرب این دو ركعت يك ركعت بشمار میآید و هشت رکعت در سحر و ثلث آخر شب باضافه دو رکعت بعنوان شفع و يك ركعت بنام و تر بجای آوردن ، باستشناى يك ركعت و تر؛ در تمام نمازهای مستحبی در رکعت دوم سلام گفته میشود و دو رکعت نیز قبل از خواندن نمار صبح بجا آوردن نماز در اول وقت برتر و افضل است و يك ركعت نماز با جماعت برابر است با ٢٤ رکعت در حال تنهائی و انفراد؛ نماز گذاران در عقب شخص گناهکار و تباهکار نماز محسوب نمی شود بویژه اینکه اقتداء نمیشود مگر با مام را فضی و اثنا عشری
تجویز نمی شود خواندن نماز در پوست مردار و پوست درندگان جائز نیست در تشهد اول نمازهای چهار رکعتی و سه رکعتی گفتن السلام علَيْنَا وَ عَلَى عِبادِ اللهِ الصَّالِحِينَ چون اتمام نماز همانا بسلام است و با گفتن این سلام تمام شدن نماز اعلام شده با اینکه دو ركعت يا يك ركعت از آن باقی مانده است .
خواندن نمازهای چهار رکعتی را دو رکعت اختصاص دارد بسفری که هشت فرسخ و بیشتر باشد در این سفر نیز گرفتن روزه جائز نیست
177
و کسیکه در سفر روزه بدارد، روزه او بی ثمر وقضاء بعد از پایان سفر واجب است چون در حال سفر برای مسافر روزه ای مشروع نیست خواندن دعای دست و قنوت مستحب مؤکد است در نماز صبح و ظهر و عصر و مغرب و عشاء .
نماز خواندن بر میت بگفتن پنج تکبیر تمام میشود و کم کردن از این پنج تکبیر خلاف سنت است میت را از طرف پا از تابوت بیرون آورده و با رفق و مدارا در قبر مینهند .
بلند گفتن بسم الله در تمام نمازها مستحب است ( ولو در نمازهایی که واجب است آهسته خوانده بشود مثل نماز ظهر و عصر و دو رکعت آخر) زكوة واجب در هر دویست در هم است و در کمتر از دویست در هم زکوتی نیست و گذشتن یکسال از شرائط اولیه و جوب است. و زکوة داده میشود به مستحقین از دوازده امامیها فقط در نسخه تحف العقول امام (ع) ادامه میدهد و هر چه بیفزاید برای هر چهل درهم یکدرهم است و فزونی تا بچهل نرسد چیزی ندارد و در هر بیست دینار اشرفی طلا (۱۸) نخود ( نیم دینار است و يك دهم از گندم و جو و خرما و کشمش هرگاه بنصاب پنج وسق در آید هر وسق شصت صاع و هر صاع چهار مدوهرمد ده سیر است ، و زكلوة فطره واجب است بر كوچك و بزرگ و آزاد و بنده و مرد و زن ، از گندم و جو و خرما و كشمش يك ضاع و هر صاع چهار مد و هر مد ( ده سیر ) و نیز این زکوة بايد بفقراء شیعه داده شود ( در نسخه تحف العقول اضافه میگردد و زکوة ده يك از گندم و جو و خرما و کشمش و هر
178
چه از حبوبات که از زمین بر آیند هر گاه پنج وسق شود يك دهم زكاة دار نداگر آب خود بخود بر آنها روان شود و اگر با دستگاه و گاو و چاه و وسیله آبیاری شود يك بيستم زكاة دارد و از حبوبات ديگر يك مشت دو مشت زكوة بدهند ؛ يك وسق شصت صاع و يك صاع شش رطل و آنهم چهارمد است و هر مدی دو رطل و ربع است رطل عراقی و مدنی امام صادق (ع) فرمود صاع نه رطل عراقی و شش رطل مدنی است (خواننده عزیز مجموع ۵ وسق ۲۸۵ من تبریز میشود خون حیض در زنان از ده روز تجاوز نمیکند و از سه روز دیدن کمتر نمیشود .
خون مستحاضه سبب میشود عوض نمودن پارچه آلوده بخون را و غسل کردن برای خواندن نماز .
حایض در ایام عادت نماز را ترک میکند و قضاء بر او نیست روزه را مانند نماز ترک میکند و لکن قضاء آنرا بجا میآورد .
روزه ماه رمضان بدیدن ماه آغاز میشود و نیز بدیدن ماه انجام می پذیرد
نمازهای مستحبی با جماعت خوانده نمیشود چه اینکه اینکار بر خلاف برنامه دین و بدعت است بدعت گمراهی است و هر گمراهی جای در آتش میگیرد .
مستحب است روزه داشتن سه روز از هر ماه ، پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر و چهار شنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است .
نیکو است روزه داشتن ماه شعبان برای کسی که روزه بدارد
قضای ماه رمضان را لازم نیست پی در پی گرفتن بلکه جائز
179
است در دوران سال قضاء نمائید ، حج واجب است بر کسیکه توانائی مالی و صحت بدن داشته باشد
حج را نمیتوان انجام داد مگر بعنوان تمتع .
و اما حج قران و افراد که عامه تجویز میکنند جائز نیست مگر برای اهالی مکه و کسانیکه حضور داشته اند .
احرام باید در یکی از میقاتها انجام گیرد و در غیر میقات جائز نیست قال اللهُ ، وَأَتِمُ الْحَجَّ وَالْعُمَرَ اللَّهِ ( بقره آیه ۱۹۴) تمام کنید حج و عمره را از برای خدا
در قربانی گوسفندی سر بریده میشود که دارای بیضه و تخم باشد و غیر از این ناقص بشمار میرود .
و هم چنین تجویز نمیشود حیوانی که رگهای بیضه یا بیضه او کشیده شده باشد بجهت نابود کردن شهوت او .
پیکار با دشمنان دین و جهاد در راه خدا با وجود امام عادل واجب است
کسیکه در راه دفاع از ثروت خویش کشته شود همانا شهید از دنیا رفته است .
کشتن هیچ فرد از کفار و دشمنان علی علیه السلام مادامیکه در پناه اسلامند روا نیست مگر آنکس که بنای مقاتله و یا فساد داشته باشد کشتن يك چنین فرد در صورتیکه جان انسان در خطر قرار نگیرد جائز است و هم چنین رعایت حفظ جان دیگران باید بشود؛ خود داری از اظهار عقیده و مذهب و تظاهر بر خلاف عقیده و
180
خود را هم مذهب دیگران نشان دادن در مورد تقیه واجب و لازم است سوگند در حال تقیه برای دفع ظلم وستم از خویش ، کفاره ندارد .
طلاق زن طبق سنت پیامبر اسلام بطوریکه در کتاب آسمانی مذکور است ؛ باید انجام گیرد طلاق بدون ملاحظه روش پیغمبر اسلام بصحت نپیوندد و هر طلاقی که بر خلاف کتاب خدا واقع شود طلاق شمرده نمی شود و آن زن از قید زوجیت رها نگردیده است .
چنانکه هر عقد و نگاهی که بر خلاف کتاب خدا باشد نکاج نبوده و زن بقید زوجیت در نیامده است .
بیش از چهار زن آزاد را در یک زمان نميتواند يك مرد بنكاح دائم در آورد .
هرگاه زنی را مرد سه طلاق بدهد با اینکه سه عده بگذرد دیگر آن زن را نمیتواند بنکاح خود در آورد مگر بعد از آنکه شوهری غیر از او برای خود (محلل) اختیار نماید پس از طلاق و انقضای عده اش برای چهارمین بار آن زن را میتواند بنکاح در آورد امیر المؤمنین على عليه السلام ، میفرماید؛ باید خودداری کنید از نکاح با زنانی كه در يك مجلس سه طلاق داده شده اند تعریض بعامه ) چه اینکه این صنف از زنها زنان شوهر دارند .
درود بر پیامبر اسلام صلى الله علیه واله در هر مورد و هنگام عطسه و سر بریدن حیوان و غیر از این موارد لازم است .
دوستی با دوستان خدا دشمنی با دشمنان خدا بی زاری از دشمنان خدا و ائمه گمراه یکی از اصول مذهب و از واجبات بشمار آمده است
181
احسان و احترام نسبت بپدر و مادر واجب است اگرچه کافر و مشرك باشند ؛ آری در صورتیکه پدر و مادر و هر کس انسان را بخواهند أمر بمخالفت و معصیت خداوند نمایند انجام معصیت حرام است و اینجا باید از اطاعت آنان سر باز زدچه اینکه الاطاعة لمخلوق في معصية الخالق) در معصیت خالق و آفریدگار جهان ، اطاعت از بنده لازم نیاید .
با ترکیه و سر بریدن حیوان ماده بچه در شکم او حلال میگردد و در صورتيكه كورك و مو در بدنش روئیده باشد و مرده از شکم خارج گردد باید حلال شمرد ؛ متعه زنان و متعه حج را همانطور یکه کتاب خدا و سنت رسول خدا (ص) بدان ناطق است تعریض بعامه) باید انجام داد
اصول واجبات همانهائیست که در کتاب خدا و برنامه آسمانی آورده شده و کسی حق ندارد از این حق عدول نموده و بباطل بگرود با وجود فرزند و داشتن پدر و مادر کسی حق ارث بردن ندارد مگر زن از مرد (متوفی) و مرد از زن (متوفات چه آنکه صاحب سهم سزاوارتر است از کسیکه سهمی برای او نیست و عصبه از دین خدا نیست (یعنی رد ما زاد از سهام بخویشان مرد طبقه دوم از طرف پدر )
عقیقه و سر بریدن گوسفند از جهت نوزاد پسر یا دختر تأکید میشود انتخاب اسم و تراشیدن موی نوزاد در هفتمین روز تولد و صدقه دادن همو زن موی سر نوزاد بطلا و نقره از سنت و آداب اسلام است ختنه کردن فرزندان پسر لازم است ؛ اما دختران اگر ختنه شوند سبب عزت و گرامی شدن و بزرگی نزد شوهرانشان خواهد بود الا يكلف الله نفسا إلا وسعها ( همانا تكاليف مردم باندازه توانائی و استعداد آنها
182
است کارهای بندگان بتقدیر خداست و تکوین را چنین خلق ننموده تا کارهای بندگان خواه و ناخواه بر طبق تکوین قرار گیرد آری خداوند آفریننده همه چیز است ولی ما جبر ( بی اختیاری ) تفویض (اختیار تام) را باور نداریم آری پروردگار متعال موأخذه نمیشود مثلا بشفاء بخشیدن مریض ؛ و از اینطرف هیچگاه اطفال بی گناه را بگناه پدران عذاب نمی کند (ولا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ، وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا ما سعى منطق قرآن بر خلاف این عقیده است چه اینکه میگوید هیچکس مسئول گناه دیگری نخواهد بود و گناه هر فرد بدوش همان فرد است هر انسانی بمقدار سعی و کوشش پاداش داده میشود .
برای ذات بی همتای او است عفو و بخشش و گذشت و عطا بدون اینکه جور و ستمی نسبت بفردی بنماید زیرا ساحت قدس او پاك و پاکیزه از تمام آلایشها و ناروائیها است .
هیچگاه خداوند بندگانش را با طاعت از افراد گمراه و نادان نگمارده و برای رسالت اختیار ننموده و برنگزیده از بندگانش افرادی را که میداند با وکفر میورزند و پرستشش را بعبادت شیطان تبدیل میکنند، زیرا اینان صلاحیت راهنمائی بندگان خدا را ندارند در صورتیکه خود گمراه و بیراهند چگونه دیگران را راهنما و راهبر باشند .
اسلام غیر از ایمان است؛ هر مؤمنی مسلمان است ولی هر مسلمانی مؤمن نیست ،
دزد در هنگام سرقت ، و زناکار در حال زنا ، مؤمن نیست
183
روح ایمان از آنان باز گرفته میشود. آنانکه بر اثر زشتکاری و تباهکاری باید حد الهی بر آنها جاری گردد نه در شمار مؤمنین آیند و نه در حساب کافران باشند .
در روز بازپسین مؤمن داخل آتش نمیشود چون پروردگارش او را وعده و بشارت به بهشت داده است .
اشخاص کافر از آتش غضب پروردگار آزاد نمیشوند چه اینکه آنان بیم داده شده اند بآتش ابدی
افرادیکه مشرك بخداوند شدند هر گز مورد بخشش قرار نخواهند گرفت در صورتیکه بدون تو به جهان را بدرود گویند و غیر از این دسته و گروه را اگر خداوند بخواهد میبخشد، اگر چه بدون تو به بمیرند
خدا پرستان برای همیشه در آتش نخواهند بود روزی از آتش نجات پیدا میکنند چنانکه شفاعت نمودن از این گروه از طرف خداوند متعال مجاز شمرده شده است .
امروز روز تقیه است ؛ چون کشور ما نه مرکز کفر است و نه همسان کشور ایمان بلکه ما در کشور اسلام زندگی میکنیم .
آری امر بمعروف و نهی از منکر از واجبات اسلامی است در صورت امکان و وجود شرائط و حفظ جان ، بر هر فرد در تمام اوقات و تمام مكانها لازم است .
اساس پیشرفت و تحکیم مبانی تمام ادیان الهی بامر بمعروف و نهی از منکر بستگی دارد، ایمان عبارت از اداء امانت ، و پرهیز
184
از گناهان بزرگ است ، قلب باید معرفت یابد ، و زبان اقرار نماید اعضاء انسان بعمل و کار پردازد .
گفتن تکبیرات مخصوص در عید فطر و قربان تأکید میشود بدین ترتیب بعد از پنج نماز در عید فطر ؛ اول آن بعد از نماز مغرب شب عید فطر و آخر آن نماز عصر روز فطر میباشد باضافه بعد از نماز عید فطر
و در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم میباشد افرادیکه در منی مشرف اند این امر استحبابی را باید در عقب پانزده نماز انجام دهند
زنیکه نوزادی از او بدنیا آمده و در حال نفاس قرار میگیرد هیجده روز در نسخه تحف العقول بیست روز آورده شده از خواندن نماز خودداری می کند ولی اگر پیش از هیجده روز خون قطع گردد باید نمازهای خود را بخواند چه اینکه پاک شده است و اگر خون بعد از هیجده روز قطع نشود نیز باید غسل کند و نماز بخواندوکارهای مستحاضه از عوض نمودن کهنه و وضوء و غسل را انجام دهد ما ایمان داریم به عذاب قبر سئوال منکر و نکیر زنده شدن پس از مرگ حضور نزد میزان عدل الهی؛ عبور از صراط بیزاری و دوری و دشمنی با این افراد که در ذیل یاد میشوند بر تمام مسلمانان لازم و ازدین بشمار میآید .
افرادیکه ستم و ظلم بعترت پیغمبر اسلام نمودند ؛ افرادیکه عترت پیغمبر خدا را بزندان افکنده و شکنجه و مقتول و مسموم میکردند آنانکه بر خلاف گفتار پیغمبر اسلام گفته آوردند و یا روش او را تغییر دادند .
185
آنانکه در روز جمل با علی علیه السلام جنگ نمودند ؛ و مارك ناکثین ( پیمان شکنان ) بر آنها زده شد
آنانکه در صف صفین حاضر شدند و با علی علیه السلام برزم و مبارزه پرداختند و بعلامت قاسطین برگشت کنندگان از حق) در تاریخ شناخته شدند
آنانکه در نهروان خروج نمودند و شمشیر بروى على عليه السلامکشیدند و بنام مارقین خارج شوندگان از دین ) نامیده شدند آنانکه پرده دری نمودند احترام رسولخدا را نگه نداشتند پیمان با پیشوا و جانشین رسولخدا را شکستند .
آنانکه بانوئی (عائشه از حرم رسول خدارا فریب داده و از حجاب عفاف و خانه رسول اکرم برای جنگ با پیشوای مسلمین بر انگیختند آنانکه پیروان پرهیز کار و شیعیان پاک علی علیه السلام را کشتند که رحمت خداوند برایشان باد مانند عمار یاسر وما لك اشتر و ميثم تمار ) آنانکه انسانهای خدا پرست را از وطن راندند و تبعید نمودند (مانند عثمان که ابی در غفاری را تبعید کرد آنانکه افراد خائن و خدا نشناس را بخود راه دادند و در حمایت ایشان کوشیدند مانند مروان بن حکم در پناه عثمان آنانکه ثروت ملت مسلمان را سیل آسا در آغوش دنیا خواران و ثروتمندان سرازیر نمودند افراد سفیه و نادان و بی دین را بر مردم مسلط کردند مانند معاويه وعمر و بن عاص دو فرد مطرود و ملعون نزد خدا و رسول خدا (ص) آنانکه پیروی از این جنایتکاران نمودند و راضی بکردار ناپسند و شیوه غلط و باطل آنهایند خلاصه باز تکرار می کنیم بیزاری خود را از آنانکه با علی علیه السلام بجنگ بر خاستندا نصار رسول خدا (ص) و مهاجرین با
186
رسولخدا و اهل فضیلت و تقوی را کشتند .
آنانکه مانند ابو موسی اشعری را بحكومت بين على (ع) ومعاويه ملعون برگزیدند ( خوارج نهروان ) الَّذِينَ ضَلَّ سَعِيهُمْ فِي الحيوة الدنيا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ ربهم) آنانکه تباه گردید کوششان در زندگی دنیا و می پنداشتند کار خویشتن را نیکو آری اینان کفر ورزیدند بنشانها و آیات پروردگار ، اینان کافر شدند بولایت امير المؤمنين على علیه السلام آری کافرند چون خدا را ملاقات میکنند بدون امام و پیشوای حق ( فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا يُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وزناً ) کردارشان بر باد رفته و برای ایشان وزن و سنجشی نخواهد بود؛ سگهایی هستند معذب در آتش روز جزاء .
بی زاری میجوئیم از انصاب ) مجسمه هایی که اعراب پیش از اسلام آنها را پرستش میکردند ) و از لام و تیرهای قمار که عرب در جاهلیت بآنها قمار میکرد و بدان وسیله چیزی را مورد قرعه قرار میدادند و پیشوایان گمراه کننده و رؤساء ظلم و جور اولین و آخرین و دوستداران اینان خلاصه از امثال پی کنندگان ناقه صالح پیغمبر خدا ، و از تیره بختان و اشقیاء قبل از بعثت پیغمبر اسلام و پس از بعثت ، و کسانیکه پیروی از آنان نموده و دوستیشان در دل راه داده اند، دوست داشتن این افراد که شرح میشود در ذیل بر تمام ملت مسلمان واجب است .
( هل الدين إِلَّا الحب ) ولایت امیر المؤمنين على عليه السلام و آنانکه بر روش پیامبر خدا رفتند تغییر و تبدیل در روش پیامبر
187
عالیقدر اسلام را جایز نشمردند مانند سلمان فارسی ؛ آبی در غفاری ، مقداد بن اسود ، عمار بن ياسر ، حذیفه یمانی ، ابی هیشم بن تيهان ؛ سهل بن حنيف ؛ عبادة بن صامت ، ابی ایوب انصاری؛ خزيمة بن ثابت ذی شهادتین ، ابی سعید خدری ، و امثال این بزرگ مردان خوشنودی و رحمت خداوند بر آنان باد .
و دوست داریم پیروان و یاران ایشان را آنانکه راهنمایی شدند براهنمائی اینان و رفتند بر روش و راه ایشان رضوان پروردگار جهان بر ایشان باد.
می و فشرده انگور یا خرما که تخمیز و تبدیل بشراب شود هر نوشا به ای که مستی بیاورد از شراب و عرق و امثال آنها ( مانند آب جو کم و زیادش حرام است آنچه که زیادش مستی آورد نیز حرام است کم آن ولو اینکه مستی در کم آن نباشد در حال اضطرار و ناچاری شراب تجویز نمیشود چه اینکه شراب او را خواهد کشت و شفائی در او نیست .
حیوانات درنده ای که دارای ناب و دندان نیش دار هستند گوشتهای آنها حرام است و خوردن آن ممنوع؛ برنده گانی که دارای چنگالند گوشت آنها نیز حرام و غير مأكول بشمار میروند .
آن ماهی که دراز و معروف به حنکلیس و جری و ثعبان الماء است و گوشتی نرم و بی استخوان دارد خوردن آن حرام است هم چنین السمك كه ماهی بخصوصی است که در آب و از آب است و طافی و مار ماهی که شبیه بمار و در پشتش خارهایی است و زمیر؛ که خارهایی در پشت دارد و غالباً در آب شیرین زندگی می کند و خلاصه هر ماهیکه
188
فلس و پولك نداشته باشد و یا در آب مرده باشد در دین و برنامه اسلام گوشت آن حرام است و خوردن آن ممنوع .
خوردن سپرز حیوانات حلال گوشت حرام است چه اینکه آن خون است .
گناهان بزرگ که باید هر مسلمانی از ارتکاب آنها اجتناب و خود داری نماید عبارتست از :
۱ کشتن افرادیکه خون آنها را خداوند محترم دانسته ۲ زنا نمودن ۳ دزدی ٤ خوردن شراب و عرق ۵ نافرمانی و آزار پدر و مادر و فرار از پیکارو جهاد در راه خدا ۷ خوردن اموال اطفال یتیم بستم و ظلم ۸ خوردن مردار و خون و گوشت خوک و آنحیوانی که بغیر بردن نام خدا ذبح شده در غیر ضرورة و ناچاری ۹ خوردن سود و مالهای ربوی ۱۰ خوردن مال حرام ۱۱ قمار بازی ۱۲ کم فروشی و تقلب در میزان و پیمانه ۱۳ زنان شوهر دار را نسبت بز نادادن ۱۴ لواط و با پسران عمل شنیع کردن ۱۵ بر خلاف حق شهادت دادن ۱۶ ناامیدی از رحمت پروردگار ۱۷ ایمنی و آسودگی از عذاب خداوند ۱۸ کمک بظالم نمودن ۱۹ میل داشتن بستمکاران ورکون بایشان ۲۰ بدروغ سوگند یاد نمودن ۲۱ نگهداری حقوق دیگران با توانائی پرداخت ۲۲ دروغ گوئی ۲۳ نخوت و تکبر داشتن ۲۴ زیاده و بیهوده خرج کردن ۲۵ پراکنده کردن مال و در غیر رضای خدا صرف نمودن ۲۶ سبك و كوچك شمردن فریضه حج ۲۷ پیکار با اولیاء خدا ۲۸ مشغول بودن و سرگرمی بلهویات و چیزهای باطل ۲۹ اصرار و سماجت داشتن بر انجام گناهان كوچك
189
(روش نویسنده در ترجمه، ترجمه آزاد است با رعایت و حفظ معانی و مقصود ، بویژه ترجمه گفتار معصوم و امام علیه السلام ، در ترجمه نه آنچنان قلمفرسایی نموده که از اصل دور شویم و کلام دیگری را بیاوریم و نه در اختصار معنى تحت اللفظ کوشیده مثلاً ) كان) را بوده و (يكون) را می باشد و کائن) را باشنده ترجمه نمودیم تا خواننده را دچار سرگردانی و گیجی نمائیم لغات عربی را بلغاتی ترجمه نمودیم که متداول و رائج در عرف و اصطلاح پارسی زبانان بوده و عموم را اطلاع بدان میسر است و ليك نا گفته نماند ممکن است برای خواننده عزیز در ترجمه این رساله امام علیه السلام در مواردی از آن ابهام و اجمالی پدید آید در این پاورقی بتوضیح مختصری می پردازیم و یادآور میشویم ؛ چنانکه امام علیه السلام در همین نوشته اظهار فرمود در کشور تقیه قرار گرفته و از سیاست زمامدار آن عصر و اطرافیان او در امان نبوده است ، گو اینکه بطور صریح در این نوشته بر خلاف عامه مطالب و حقائقی را بیان فرموده است
ولی در پاره ای از موارد بنظر میرسد امام علیه السلام رعایت تقیه را نموده و از حکمی که سزاوار بود آورده شود خود داری شده مثل داستان خمس در مذهب شیعه که قرآن مجید و سنت پیامبر اسلام و روایات عترت آن بزرگوار بدان گویا است و امام صادق علیه السلام میفرمود ( الصَدَقَةُ عَلَيْنَا حَرَام وَالخُمْسُ لنا فَرِيضَةٌ وَ الْكَرَامَةُ لَنَا حَلال ) صدقات بر ما حرام شده و در عوض آن خمس برای ما قرار داده شده است این حق را عامه انکار نموده و خمس را از برنامه اسلام حذف نمودند و خلفائی که بعد از نبی اکرم در ممالک اسلامی خلافت یافتند در صدد احیاء و زنده نمودن این حکم بر نیامدند بلکه در راماته و میراندن و عدم اجراء آن در اهل جماعت کوشیدند و نتائجی از این جریان گرفتند بزودی بشرح آن می پردازیم در (نسخه تحف العقول خمس در همه اموال یکبار واجب است آورده شده باید غفلت نداشت امام در مقام
190
بیان تمام احکام اسلامی و یا مبانی اسلام از اصول و فروع نبوده است شاید آنچه را محل حاجت تقاضا کننده از امام علیه السلام در مورد احکام اسلامی که مامون بوده است ) با رعایت استعداد او و اختصار بنگارش در آمده است ؛ یکی از مسائلی را که امام عليه السلام بشرح آن پرداخته موضوع امامت است خواننده عزیز باید توجه داشته باشد که امام علیه السلام چگونه به اسم پیشوایان پیش از خود و بعد از خود تصریح نموده و این اصل کلی را بیان فرموده است ، هیچگاه زمین از حجت خدا خالی نخواهد بود و اشاره بغیبت فرزند بزرگوارش حضرت مهدی (ع) نموده و او را بنام امام غائب و انتظار برده شده یاد فرموده بدون اینکه تصریح بنام مبارکش شود و افرادی که از نظر اعتقاد بامام (ع) انحرافی داشته باشند مذمت فرموده و زندگی و مردگی آنان را همسان زندگان و مردگان زمان جاهلیت و قبل از طلوع اسلام قلمداد کرده است، آنگاه در فرازی روش اتمه حق را بیان فرموده و ما را بدان روش سوق داده و پیروی از ایشان را خواهان گردیده است
خواننده عزیز اگر مجتهد نیست و نمیتواند احکام الهی را از روی دلیل بدست آورد ناگزیر باید در مسائل دینی رجوع بمراجع عالیقدر شیعه نموده و از رسائل عملیه آنها احکام دین را فرا گیرد ، مثلاً در متن این رساله از امام علیه السلام چیزهایی که وضوء را باطل می کند فقط بول و غائط و بادی که از مخرج خارج شود و خوابیدن و جنابت بیان گردیده ولی در رسائل عمليه مجتهدین بانضمام مدارک دیگر چیزهائیکه عقل را از بین می برد مانند دیوانگی و مستی و بی هوشی و هم چنین استحاضه در زنان را از
191
نواقض وضوء بشمار آورده اند
در مواردی امام عليه السلام اعتراض باحكام عامه نموده و پیروان مذهب جعفری را از پیروی آنان نهی فرموده است مانند مسح نمودن روی کفش و پا پوش که تمام علماء عامه فتوای بر جواز آن داده اند و عدم جواز اقتداء بامامی که عقائد او حق نباشد با اینکه عامه در این مسئله اختلاف کرده اند و ابو حنیفه قائل بکراهت شده است و هم چنین در مسئله نماز میت که باید پنج تکبیر گفته شود؛ بعد از تکبیر اول شهادتین و بعد از تکبیر دوم صلوات بر پیغمبر و بعد از تکبیر سوم دعاء برای مؤمنین و بعد از تکبیر چهارم دعاء برای میت بعد از تکبیر پنجم نماز میت تمام میشود بدون قرائت وركوع و سجده و سلام ولی ابو حنیفه چهار تکبیر را بیشتر لازم نمیداند و گفتن سلام را واجب شمرده است امام علیه السلام اعتراض باین اقوال نموده است و نیز امام علیه السلام خواندن نمازهای مستحبی را بجماعت بدعت شمرده با اینکه عده ای از فقهاء عامه بر جوازش فتوای داده اند؛ امام علیه السلام حج قران و افراد را که دو رقم حج خاص است برای غیر اهل مکه تجویز ننموده و صریحاً در کلام خود مخالفت عامه را در این حکم توضیح داده و جز حج تمتع را برای غیر اهل مكة تجویز نمی نماید امام عليه السلام اشاره بحكم مطلقات ثلاث نموده و از جد بزرگوارش علی علیه السلام بیانی گواه آورده و طلاق زن را در يك مجلس بسه طلاق چنانکه عامه میگویند طلاق ندانسته است بلکه اگر زنی را مرد دو بار طلاق دهد و باور جوع کند یا بعد از هر طلاق عقدش کند بعد از طلاق سوم بر آن مرد حرام میشود ولی اگر بعد از طلاق سوم بدیگری شوهر کند بعقد دائم و با شرط نزدیکی نمودن با آن زن و طلاق شوهر دوم و منقضی شدن عده میتواند آن مرد اول این چنین زنی را بنکاح خود نیز در آورد
192
غیر از این صورت در مذهب شیعه طلاق و نکاح آنزن تجویز نمیگردد خلیفه دوم بارها می گفت دو چیز را رسول خدا حلال میدانست و من حرام کردم یکی نکاح موقت زنان (متعه) دوم دو رکعت نماز طواف نساء (متعه) امام عليه السلام تعریض بر این گفتار نموده و از حلال بودن این دو امر در اسلام سخنی بمیان آورده است.
مسئله جبر و تفویض که از عویصه های مسائل اعتقادی بشمار میآید و عامه سخت در این مسئله با شتباه رفته اند در بیان امام علیه السلام باشاره آورده شده است و عقیده حق که اختیار است بدلیلی ساده بیان گردیده است امام علیه السلام حكم زكوة و احکام مستحاضه و حائض را با جمال و اختصار بیان نموده است با اینکه نوشته ما رساله عملیه نیست مجالی هم برای شرح و توضیح آن نداریم بکتابهای مسئله رجوع شود؛ آنچه امام علیه السلام بسیار در باره اش پافشاری نموده و او را از پیروان حقیقی خویش خواستار گردیده است همانا تبری و تولی است، دوستی با دوستان خدا دشمنی با دشمنان خدا تا جائیکه امام علیه السلام از جهت اهمیت موضوع برای نمونه نام افرادی از دشمنان و نام اشخاصی از دوستان را تصریح نموده است تا برای پیروانش عذری نباشد و حجه بر آنان تمام گردد و در انطباق و مصداق كلام امام علیه السلام حیرت و سرگردانی نداشته باشند در خاتمه امام علیه السلام بشرح گناهان کبیره پرداخته است ما در موردی مناسب بشرح گناهان صغیره و کبیره و حقیقت آن میپردازیم و ما توفیقی الا بالله ...)
193