امام به خانواده اش دستور داد که برای او گریه کنند

امام رضا علیه السلام میدانست که دیگر به نزد خانواده و وطن خود بر نخواهد گشت پس خاندانش را جمع کرد و دوازده هزار دینار بین آنها تقسیم نمود و گفت که هرگز به نزد آنها بر نمیگردد. و به آنها دستور داد که برایش گریه و زاری کنند به طوری که صدای آنها را می شنید و سپس با آنها

آخرین وداع را کرد. (۲. همان ما خذ، ص ۱۲۳)

انتصاب امام جواد(ع) به امامت

امام رضا علیه السلام فرزندش امام جواد علیه السلام را به جای خود منصوب کرد و او هفت ساله یا بیش از آن بود امام داخل مسجد پیامبر صلى الله علیه و آله شد و دستش را بر لبه قبر شریف نهاد و فرزندش را به قبر چسباند و نزد جدش رسول خدا صلى الله عليه و آله طلب حفاظت برای او کرد و سپس به فرزندش گفت به تمام وکلا و خدمتکارانم گفته ام که از تو شنوایی داشته باشند و پیرویت کنند و به اصحابش او را معرفی کرد که جانشین وی خواهد بود. (1. الدر النظيم.)

در خانه خدا

امام رضا علیه السلام قبل از اینکه به خراسان برود، به خانه خدا رفت برای انجام آخرین وداع در حالی که بیشتر خانواده اش از جمله فرزندش امام جواد علیه السلام همراه او بودند. وقتی وارد خانه خدا شد اداء احترام نمود و طواف خانه کرد و در مقام ابراهیم نماز خواند و سعی نمود و فرزندش امام جواد علیه السلام هم با او طواف کرد و چون تمام شد در حجر اسماعیل نشست و نشستن او زیاد طولانی شد و موفق خادم از او خواست که بلند شود. پس او خودداری کرد و آثار حزن و اندوه در او بود. موفق با عجله به سوی امام رضا علیه السلام آمد و او را از وضع فرزندش باخبر کرد. امام رضا علیه السلام با شتاب به نزد فرزندش آمد و از او خواست برخیزد و او با گریه و آه گفت: ای پدر چگونه میتوانم از جای برخیزم و حال آنکه تو وداع کردی و داعی که برگشتی برای آن نیست؟

امام جواد علیه السلام آثار حزن را در صورت پدرش میدید بنابراین نتیجه می گرفت که پدرش در آخرین روزهای حیات است به جهت تصادفی که برای امام رضا علیه السلام اتفاق افتاد پس امام رضا علیه السلام دیگر به بیت الله الحرام برنگشت و به دست مأمون عباسی در طوس مسموم و شهید شد.

به سوی خراسان

امام رضا علیه السلام بیت الله الحرام را به سوی خراسان ترک کرد و از هر شهر و ناحیه ای که عبور میکرد توسط مسلمین مورد تکریم و تجلیل قرار می گرفت و مردم بسرعت خود را به او رسانده و با بوسیدن دستش تبرک می جستند و از او درخواست میکردند که نزد آنها بماند تا به او خدمت کنند و مسائل دین خود را از او می پرسیدند و او پاسخ می داد.