1 در آن زمان قلب مؤمن از غصه آب میشود
شیخ طوسی در کتاب امالی به سند خود از حضرت رضا روایت کرده است: رسول خدا فرمودند: زمانی بر مردم می آید که قلب مؤمن در درونش آب میشود همان طور که مس در آتش آب میشود و این نیست جز به خاطر بدعت هایی که در دین مشاهده می کند و نمی تواند
آنها را تغییر دهد». (امالی طوسی، ج ۲، ص ۱۳۲، ح ۴۳ )
2 دلهای مومنان امتحان میشود و خالص از ناخالص جدا می گردد
شیخ طوسی در کتاب غیبت به سند خود از امام رضا روایت کرده است آگاه باشید به خدا قسم آن چیزی که به آن چشم دوخته اید نخواهد شد تا آنکه جدا گردید و با امتحان آشکار شوید و جز اندکی از شما بر دین باقی نماند. آیا پنداشته اید که وارد بهشت خواهید شد در حالی که خداوند
مجاهدان از شما و صابران را مشخص نساخته است؟ (آل عمران، ۱۴۲ )». (غیبت طوسی، ص ۳۳۶، ح ۲۸۳ )
80
نعمانی در کتاب غیبت از حضرت رضا روایت کرده است به خدا قسم آنچه به سوی آن چشم دوخته اید، تحقق پیدا نمی کند تا آنکه آزمایش و امتحان شوید و خالص و ناخالص جدا شود جز اندک و خیلی اندک از شما بر دین باقی نماند. (غیبت نعمانی، ص ۲۱۶، ح ۱۵ )
کلینی در کتاب کافی از معمر بن خلاد روایت کرده است. حضرت ابا الحسن ، این آیه را تلاوت کرد آیا مردم پنداشته اند که چون گفتند ایمان آوردیم آنها را رها می کنند و امتحان نمی شوند .( عنکبوت ۱ و ۲ ) سپس به من فرمود: مقصود از فتنه و امتحان چیست؟»
عرض کردم فدای شما شوم آنچه نزد ما است، این است که مقصود امتحان در دین است فرمود: مردم در کوره امتحان قرار داده میشوند؛ همان طور که طلا را در کوره قرار میدهند تا نوع خوب آن را از نوع بد بشناسند و مردم خالص میشوند همان طور که طلا خالص میشود (کافی، ج ۱، ص ۳۷۰، ح ۴ )
81
3 ارتداد بیشتر کسانی که قائل به امامت آن حضرت هستند
شیخ صدوق در کتاب کمال الدین از آن حضرت نقل کرده است: پیامبر اکرم در ضمن حدیثی فرمودند غیبتی رخ خواهد داد.... تا آنکه بیشتر مردم بگویند خدا را نیازی به آل محمد نباشد و بعضی در ولادت او دچار تردید شوند. (کمال الدین، ج ۱، ص ۵۱ برای مطالعه کامل این حدیث رک ف۵، ب ۳، ح ۲۱)
در همان کتاب از آن حضرت روایت شده است: «او کسی است که مردم در ولادتش شک و تردید میکنند. (کمال الدین، ج ۲، ص ۳۷۱ ، ح ۵ برای مطالعه کامل این حدیث، رک فه، ب ۱، ح ۱۴)
شیخ مفید در کتاب ارشاد از حضرت رضا روایت کرده است که در ضمن حدیثی فرمود در زمان غیبت گفته میشود که او حضرت مهدی مرده یا کشته شده و یا معلوم نیست به چه راهی رفته است». (ارشاد مفید، ص ۳۵۶ . برای مطالعه کامل این حدیث رک ف ۵ ب ۴، ح ۳۲)
82
نعمانی در کتاب غیبت از آن حضرت روایت کرده است که در ضمن حدیثی فرمودند: آن غیبت طولانی خواهد شد تا آنکه گفته شود غایب گردیده و از دنیا رفته است و برخی گویند امامی نیست (غیبت نعمانی ص ۱۸۵، ح ۲۷ . برای مطالعه کامل این حدیث رک ف۵، ب ۴، ح ۲۹)
4 برای شیعیان پناهگاهی نیست که به آن پناه ببرند
شیخ صدوق در کتاب علل الشرایع از حضرت رضا روایت کرده است گویا شیعیان را میبینم هنگامی که سومین فرزند مرا از دست داده اند؛ به دنبال پناهگاهی هستند و آن را نمیجویند (علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۵، ح 6)
و در کتاب کمال الدین از حضرت رضا روایت شده است: شیعیان را در دوران غیبت سومین فرزندم میبینم که مانند گله ای بی چوپان در جستجوی پناهگاهی هستند و آن را نمی یابند. (کمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۰ ، ح ۴ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۹۶، ح ۱۴ )
83
1 معرفت و شناخت آن حضرت
شیخ صدوق در كتاب عيون أخبار الرضا از حضرت رضا روایت کرده است رسول خدا فرمود: هر کس بمیرد و برایش امامی از فرزندان من نباشد به مرگ جاهلیت مرده است و به آنچه در جاهلیت و اسلام عمل کرده مؤاخذه میشود. (عيون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۵۸، ح ۲۱۴)
در همان کتاب از حضرت رضا روایت شده است که در جواب مأمون و در ضمن مطالبی مرقوم داشتند: «کسی که بمیرد و آنان امامان را نشناسد به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است». (عيون اخبار الرضا ، ج ۲، ص ۱۲۰، ح ۱ برای مطالعه کامل این حدیث رک ف 1، ب ۱، ح ۲)
86
2 ملتزم بودن به دین
شیخ صدوق در کتاب کمال الدین به واسطه حضرت رضا از پیامبر اکرم روایت کرده است هر کس در دوران غیبت او امام مهدی قرار گرفت باید تمام تلاشش این باشد که دین خود را به هر قیمتی حفظ کند و آن را رها نکند و به آن پای بند باشد. (. كمال الدين، ج ۱، ص ۵۱ . برای مطالعه کامل این حدیث رک ف۵، ب ۳، ح ۲۱)
3 انتظار فرج آن حضرت
در کتاب عیون اخبار الرضا از حضرت رضا روایت شده که از رسول خدا نقل کرده اند برترین و با ارزش ترین عمل امت من، انتظار
فرج است» ( عيون اخبار الرضا ۷ ، ج ۲، ص ۳۶، ح ۸۷ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲، ح ۲. )
در کتاب کمال الدین از محمد بن فضیل روایت شده است که گفت: از حضرت رضا درباره فرج سؤال کردم. فرمود: «آیا نمی دانی که انتظار فرج خودش نوعی از فرج است همانا خداوند عزوجل می فرماید منتظر باشید که من هم با شما از منتظرین هستم (اعراف ۷۱ و یونس ۲۰) ». (کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۵ ، ح ۴)
87
شیخ طوسی در کتاب غیبت به سند خود از حسن بن جهم روایت کرده است که گفت: از حضرت رضا درباره فرج سؤال کردم فرمود: آیا نمیدانی که انتظار فرج از فرج است؟» عرض کردم چیزی را نمیدانم مگر آنچه را که به من تعلیم فرمایی فرمود: «آری؛ انتظار فرج از فرج و خود نوعی فرج است. (غیبت طوسی، ص ۴۵۹ ، ح ۴۷۱ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۳۰، ح ۲۹)
4 عدم تعیین وقت ظهور
شیخ صدوق در کتاب کمال الدین از دعبل و او از حضرت رضا روایت کرده است خبر دادن از وقت ظهور ممنوع می
باشد». (کمال الدین، ج ۲، ص ۳۷۲، ۶ برای مطالعه کامل این حدیث، رک ف ۵، ب ۴، ح ۲۷)
5 صبر و پایداری در غیبت آن حضرت
در کتاب مذکور از حضرت رضا روایت است که فرمود: «امیرالمؤمنین در ضمن حدیثی فرمودند در آن دوران غیبت) کسی بر دینش ثابت نمیماند جز کسانی که اهل اخلاص و برخوردار از روح یقین باشند و خداوند از ایشان نسبت به ولایت ما عهد و پیمان گرفته باشد. (کمال الدین، ج ۱، ص ۳۰۴ ،ح ۱۶ برای مطالعه کامل این حدیث، رک ف ه ب ۳. ح ۲۳)
88
حمیری در کتاب قرب الاسناد از بزنطی روایت کرده است به حضرت رضا عرض کردم فدای شما شوم اصحاب ما از جد شما روایت کرده اند که فرمود خداوند تبارک و تعالی ابا دارد از اینکه به سلطنت کسی درآورد آنچه را که در طول بیست و سه سال به ملک رسول خدا در آورده است.
امام فرمود: «اگر امام صادق آن را فرموده اند، پس همان طور خواهد بود. عرض کردم فدای شما شوم شما چه می فرمایید؟ فرمود: «چقدر نیکو است شکیبایی و انتظار فرج آیا گفته بنده صالح را نشنیده ای که فرمود چشم به راه باشید که من هم با شما چشم به راهم و منتظر باشید که من با شما از منتظرین هستم پس بر شما باد به صبر و شکیبایی بدون تردید، فرج در حال یأس و ناامیدی تحقق پیدا میکند و پیشینیان شما از شما شکیباتر بودند.
امام باقر فرموده اند به خدا قسم سنن الهی مو به مو اجرا خواهد شد و به ناچار در میان شما آن اموری خواهد بود که در پیشینیان شما بوده است و اگر شما بر امر واحدی باشید بر سنتی که پیشینیان بوده اند نخواهید بود و اگر عالمان دینی کسانی را بیابند که احادیث را با آنها بگویند و آنها اسرار را پنهان بدارند هر آینه حدیث کرده و حکمت را منتشر میسازند ولی خداوند شما را به اشاعه و افشاگری مبتلا ساخته است و شما گروهی هستید که به دلهایتان ما را دوست میدارید ولی با اعمال مخالفت امر ما را می کنید.
89
شما را چه شده است؟ چرا مالک نفس خود نیستید و صبر نمی کنید تا خداوند آنچه را که میخواهید فراهم آورد؟ همانا این امر بر طبق اراده مردم و خواست آنان صورت نمیگیرد؛ بلکه این امر خداوند تبارک و تعالی است و بستگی به قضاء امر و صبر او دارد و همانا کسی که از دست رفتن چیزی نگران است، در آن شتاب می کند، و خدا چنین نیست». (قرب الاسناد، ص ۳۸۰، ح ۱۳۴۳ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۱۰، ح ۱۷)
و در همان کتاب از بزنطی روایت شده است که گفت: از حضرت رضا درباره رؤیا سؤال کردم و او از پاسخ خودداری نمود. سپس فرمود:
اگر آنچه شما میخواهید به شما عطا کنیم برای شما شر خواهد بود و گردن صاحب این امر گرفته خواهد شد. شما در عراق هستید و اعمال این فرعون ها را مشاهده میکنید و می بینید که چقدر به آنها مهلت داده شده است. پس بر شما باد به تقوای الهی دنیا شما را فریب ندهد و مبادا نسبت به کسی که به او مهلت داده شده دچار غرور شوید که در این حالت گویا آن امر به شما نرسیده است. (قرب الاسناد، ص ۳۸۰، ح ۱۳۴۰)
90
6 اندوه و گریه در غیبت آن حضرت
شیخ صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا ، از حضرت رضا روایت کرده است که در ضمن حدیثی فرمودند: «اهل آسمان و زمین و هر عاشق دلباخته و هر اندوهگین دل سوخته ای بر آن حضرت امام مهدی میگرید چه بسیار افراد مؤمنی که با از دست دادن آن آب گوارا دچار حزن و حیرت میشوند و تأسف میخورند (عيون اخبار الرضا ، ج ۲، ص ۶ ، ح ۱۴ برای مطالعه کامل این حدیث رک ف ۵ ب ۴، ح ۲۴)
شیخ طوسی در کتاب غیبت از آن حضرت روایت کرده است که فرمود: «چه بسیار مردمان با ایمانی که هنگام از دست دادن آن آب گوارا، اندوهگین و پریشان و غصه دار هستند». (غیبت طوسی، ص ۴۳۹، ح ۴۳۱ )
91
7 دعا برای آن حضرت و فرج ایشان
شیخ طوسی در کتاب مصباح المتهجد، از یونس بن عبدالرحمان روایت کرده است که گفت حضرت رضا همواره سفارش و امر مینمود که برای حضرت صاحب الامر این گونه دعا کنند
«خداوندا از ولی و جانشینت و حجتت بر مخلوقاتت و زبان گویایت - که از تو حکایت میکند و به حکمت تو گویا است - و چشم بینایت - که نظاره گر بندگان تو است - وگواه تو بر مخلوقاتت است و از آن بزرگ مرد مجاهد که به تو پناه آورده است دفاع کن و او را از شر آنچه آفریده ای و پدید آورده ای و ایجاد کرده ای و صورت بخشیده ای پناه بده.
و او را از پیش روی و پشت سر و از طرف راست و از طرف چپ و از بالا و پائین محافظت فرما به حفظ و حراستی که هر کس را به آن حفظ کنی ضایع و تباه نشود و در سایه او پیامبرت و پدران او را - که پیشوایان مردم از طرف تو هستند و ارکان دینت میباشند - حفظ کن و نگهدار
92
و او را در امانت خودت - که ضایع نمیشود - و در سایه و جوارت که مورد تعرض قرار نمیگیرد - و در حمایت و عزت خودت - که هرگز مقهور و مغلوب نمیشود - قرار ده و او را به امان مورد اطمینان خود ایمن بدار که هر کس را به آن ایمن داری هرگز سرکوب نشود و او را در کنف عنایت خود قرار بده که هر کس در آن قرار گیرد مورد تجاوز واقع نشود.
و او را به نصرت قوی و نیرومندت یاری کن و به لشکر پیروزمندت تأیید نما و به نیروی خویش نیرومند فرما، و فرشتگانت را با او همراه ساز و هر کس که او را دوست دارد دوست بدار و هر کس که با او دشمنی میکند دشمن بدار و به او زره محکم خود را بپوشان و گرداگرد او را با فرشتگان احاطه کن
خداوندا او را به مقامی برتر از مقام برپادارندگان عدالت از پیروان پیامبران برسان خداوندا پراکندگی امور ما را به وسیله او اصلاح کن و گسستگی ما را به وسیله او به پیوستگی تبدیل کن و ظلم و ستم را به وسیله او بمیران و عدل و داد را به وسیله او آشکار ساز و زمین را با طولانی ماندن او زینت بده و او را با یاری ات تأیید کن و به وسیله افکندن رعب ابر دلها او را پیروز نما
یارانش را نیرومند کن و آنها را که دست از یاری او برداشتند خوار گردان و هر کس آشکارا با او دشمنی میکند یا به جنگ با او برخاسته هلاک کن و هر کس نسبت به او خدعه و خیانت می کند نابود گردان و به وسیله او زورگویان کافر و استوانه ها و ارکان آنها را به هلاکت برسان
93
و به وسیله او سران و رؤسای گمراهی و بدعت گزاران و از بین برندگان سنت و تقویت کنندگان باطل را در هم بشکن و زورگویان را به وسیله او ذلیل کن و به وسیله او کافران و تمام ملحدان را در شرق و غرب خشکی و دریا و کوه و بیابان ریشه کن ساز؛ تا آنکه کسی از آنان را باقی نگذاری و از آنان اثری بر جای نماند.
خداوندا! شهرهایت را از وجود آنان پاک گردان و سینه بندگانت را از ظلم آنان شفا ،ببخش و مؤمنان را به واسطه آن حضرت عزیز ،فرما و سنتهای رسولان و حکمتهای مندرس گشته پیامبران را به وسیله او زنده نما و آنچه از دین تو محو و نابود گشته و از حکم و فرمانت دگرگون شده بازسازی فرما
تا آنکه دین تو به وسیله او و با دست مبارکش دوباره تازه و خرم و صحیح و بی آلایش شود؛ به گونه ای که در آن هیچ کجی نباشد و بدعتی در آن راه پیدا نکند و تاریکیهای ظلم و ستم به نور عدالت او روشن شود و آتش کفر به وسیله او خاموش گردد و پیچیدگی های حق و ناشناخته مانده های عدل به وسیله او واضح و آشکار شود.
زیرا آن حضرت بنده ای است که او را برای خود خالص کرده ای و از میان آفریدگانت اختیار فرموده ای و بر بندگانت برگزیده ای و بر غیب خویش امین دانسته ای و او را از گناهان عصمت داده ای و حفظ کرده ای و ساختش را از هر گونه عیبی میرا ساخته ای و از هر نوع پلیدی پاک نموده ای و از آلودگی سالم داشته ای
94
خداوندا ما برای او در روز قیامت و روزی که آن حادثه وحشت زای بزرگ فرا رسد گواهی میدهیم که هرگز گناهی نکرده و خطا و جرمی انجام نداده و معصیت و نافرمانی مرتکب نشده و هرگز طاعتی را برای تو از دست نداده و با نافرمانی حرمت تو را هتک نکرده و فریضه ای از فرایض تو را دگرگون نساخته و قانونی از قوانینت را تغییر نداده است و بدون تردید او هدایت گری هدایت یافته پاکیزه ،با تقوا پاک سرشت پسندیده و آراسته است.
خداوندا به او در مورد خودش و خاندانش و فرزندانش و ذریه اش و امتش و همه کسانی که تحت سرپرستی او هستند، آنچه چشم او را روشن نماید عطا کن و جانش را به آن خشنود کن و برای او فرمانروایی همه ممالک نزدیک و دور و عزیز و خوار را فراهم فرما تا آنکه حکم و فرمان او بر هر حکم و فرمانی جاری گردد و حق او هر باطلی را مغلوب گرداند.
خداوندا! ما را با دست مبارک او بر راه روشن هدایت و شاهراه شریعت و جاده وسط - که دور از افراط و تفریط است و تندروها باید به سوی آن بازگردند و عقب مانده ها خود را به آن برسانند - روان ساز و ما را بر اطاعت او نیرومند و بر همراهی او ثابت و استوار گردان
95
و بر ما به وسیله پیروی او منت گذار و ما را از حزب او - که به امر و فرمانش قیام کننده اند و در راه او شکیبایند و با خیرخواهی و دلسوزی نسبت به او رضا و خشنودی تو را طالبند - قرار بده تا آنکه در روز قیامت ما را در زمره یاران و مددکاران و تقویت کنندگان سلطنت و حکومت او محشور گردانی
خداوندا همه آن چه از تو خواستیم برای ما خالص و پاک از هر شک و شبهه قرار بده تا نخواهیم که با آن خودنمایی کنیم و آن را به گوش دیگران برسانیم و به خاطر آن به غیر تو تکیه و اعماد نکنیم و به وسیله آن جز خشنودی تو را طلب نکنیم؛ تا آنکه ما را در جایگاه او ما وارد نمایی و در بهشت با او قرار دهی
و ما را از خستگی و بی حوصلگی و سستی پناه بده و از کسانی که دینت را به وسیله آنان یاری میکنی و نصرت و پیروزی ولی ات را تقویت مینمایی قرار بده و غیر ما را جایگزین ما مگردان که این جایگزینی برای تو ساده و آسان و بر ما بسی دشوار است.
خداوندا بر والیان و فرمانداران و پیشوایان از فرزندان او درود فرست و ایشان را به آرزوهایشان برسان و بر مدت عمرشان بیفزا و پیروزی ایشان را تقویت فرما و آنچه در امر و فرمانت به ایشان مربوط ساخته ای برایشان کامل ،گردان و پایه ها و اساس کار ایشان را ثابت و استوار نما و ما را مددکار آنان و یاور دینت قرار بده
96
که بدون تردید ایشان معدنهای کلمات تو و ارکان توحید تو و ستونهای دین تو و کارگزاران و والیان امر تو و بندگان خالص تو و برگزیدگان از میان آفریدگان تو و اولیای تو و فرزندان اولیای تو و برگزیدگان فرزندان رسولان تواند و درود و رحمت و برکات بی پایان الهی بر همه آنان باد.» (مصباح المتهجد، ص ۴۰۹)
در مصباح المتهجد از ابن مقاتل نقل است حضرت امام رضا به من فرمودند در قنوت نماز جمعه چه دعایی میخوانی؟» عرض کردم آنچه مردم میگویند. فرمود: آنچه آنها می گویند نگو؛ بلکه این دعا را بخوان
خداوندا برای بنده و جانشین خودت کارسازی کن؛ آنگونه که برای پیامبران و رسولانت به شایستگی کارسازی فرمودی و گرداگرد او فرشتگانت را قرار بده و او را از ناحیه خودت به روح القدس تأیید فرما، و از پیش رو و پشت سرش مراقبانی را همراهش گردان تا او را از هر بدی حفظ کنند و آرامش و آسودگی را جایگزین ترس و بیم او گردان تا همه تنها تو را عبادت و بندگی کنند و چیزی را با تو شریک نگردانند و هیچ یک از آفریدگانت را بر ولیات سلطنت مده و به او اجازه جهاد با کسی که دشمن تو و او است مرحمت فرما و مرا از یاوران او قرار ده که تو بیگمان بر هر چیزی توانایی». (مصباح المتهجد، ص ۲۵۶ )
97
8 رعایت تقیه
شیخ صدوق در کتاب کمال الدین از حضرت رضا روایت کرده است که در ضمن حدیثی فرمود: هر کس پیش از خروج قائم ما تقیه را ترک کند، از ما نیست. (کمال الدین، ج ۲، ص ۳۷۱ ، ح ۵ )
9 ملازم خانه بودن و خروج نکردن
کلینی در کتاب کافی به سند خود از محمد بن عبدالله روایت کرده است که گفت به حضرت رضا عرض کردم فدای شما شوم پدرم مرا از پدران بزرگوار شما حدیث کرد که به بعضی از آنان گفته شد در شهر ما محلی برای مرزبانی است که به آن قزوین گفته میشود و دشمنی است که به آن دیلم گفته میشود. بر ما جهاد واجب است یا مرزبانی؟ آن امام فرمود: بر شما باد به حج بیت الله» راوی کلامش را سه بار تکرار کرد و امام در هر مرتبه به او فرمود: «بر شما باد به حج خانه خدا».
98
سپس در مرتبه سوم فرمود: آیا راضی نیستید که در خانه باشید و در حالی که منتظر امر ما هستید بر عیالتان انفاق کنید؟ پس چنین شخصی اگر در این حالت ظهور را درک کرد، مانند کسی است که همراه رسول خدا در بدر بوده و اگر آن دوران را درک نکند، مانند کسی است که با قائم ما و در خیمه آن حضرت بوده است؛ این گونه و این گونه و دو انگشت سبابه اش را کنار هم قرار داد
حضرت رضا فرمودند: آنچه پدرت ذکر کرده درست است. (کافی، ج ۴، ص ۲۶۰ ، ح ۳۴ و وسائل الشيعه، ج ۸ ص 85ح 1)
صدوق در معانی الاخبار از حسین بن خالد روایت کرده است به حضرت رضا عرض کردم فدای شما شوم! حدیثی است که آن را عبدالله بن بکیر از عبید بن زراره روایت کرده است. فرمود: آن حدیث چیست؟»
عرض کردم از عبید بن زراره روایت شده است که در سال خروج ابراهیم بن عبدالله با امام صادق ملاقات کرد و به آن حضرت عرض کرد ،ابراهیم سخنانی گفته و مردم به سوی او شتافته اند. شما چه فرمان میدهید؟
99
فرمود: مادامی که آسمان و زمین آرام گرفته است تقوا کنید و آرام بگیرید و عبیدالله بن بکیر میگوید به خدا قسم اگر عبید بن زراره راست گفته باشد پس نه خروجی خواهد بود و نه قائم و قیام کننده ای
حضرت رضا فرمود: «حدیث همان است که عبید روایت کرده ولی تأویل او درست نیست همانا مقصود امام صادق از آنچه فرموده این است که آرام بگیرید مادامی که آسمان از دادن ندا به اسم صاحب شما ساکت و زمین از فرو بردن لشکر سفیانی آرام است». (معانی الاخبار، ص ۲۶۶، ح ۱ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۹، ح ۱۷)
شیخ طوسی در کتاب امالی به سند خود از حسین بن خالد روایت کرده است به حضرت رضا عرض کردم: عبدالله بن بكیر حدیثی را روایت و آن را تأویل میکند و من دوست دارم آن را به محضر شما عرضه بدارم امام فرمود: «چه حدیثی؟» عرض کردم ابن بکیر از عبید بن زراره برایم حدیث کرد که ایام خروج محمد بن عبدالله نزد امام صادق بودم شخصی از اصحاب ما بر آن حضرت وارد شد و عرض کرد نظر شما درباره محمد بن عبدالله که خروج کرده و مردم دعوت او را اجابت کرده اند - چیست؟ امام صادق فرمودند: «آرام بگیر تا مادامی که آسمان و زمین آرام است.
100
عبدالله بن بکیر گفت اگر مطلب این گونه است و مادامی که آسمان و زمین آرام است نباید خروج کرد پس قائم و خروج قائم نیز درست نیست.
حضرت رضا فرمودند: فرمایش امام صادق درست است؛ ولی مطلب آن گونه که ابن بکیر تأویل نموده، نیست. همانا امام صادق فرموده اند آرام بگیر مادامی که آسمان از ندا و زمین از فرو بردن لشکر سفیانی آرام است. (امالی طوسی، ج ۲، ص ۲۶ و بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۸، ح ۱۶ )
101