سوغات خراسان - یک شبانه روز با علی ابن موسی الرضا(ع)  ( صص 24-22 ) شماره‌ی 6526

موضوعات

سيره امام رضا (عليه السلام) > سيره فردی ‌ عبادی > سخاوت

خلاصه

حضرت رضا (ع) فرمود: در بنی اسرائیل چندین سال متوالی قحطی شدیدی پیش آمد و یک زن لقمه ی نانی داشت آن را در دهان گذاشت که بخورد در این اثنا سائلی صدا کرد ای زن گرسنگی مرا از پا در آورد زن با خود گفت در این موقع مناسب است صدقه بدهم آن لقمه را از دهانش بیرون آورد و به آن سائل داد و آن زن پسر کوچکی داشت که در صحرا هیزم جمع میکرد در آن موقع گرگی آمد و او را برد ، پسر بچه ناله ای کرد و مادر دنبال گرگ دوید پس خدای سبحان جبرئیل را فرستاد و پسربچه را از دهان گرگ بیرون آورد و به مادرش داد ، سپس جبرئیل به آن مادر گفت: ای زن کنیز (خدا آیا راضی شدی با این لقمه در برابر ان لقمه که به سائل دادی

متن

حضرت رضا (ع) فرمود: در بنی اسرائیل چندین سال متوالی قحطی شدیدی پیش آمد و یک زن لقمه ی نانی داشت آن را در دهان گذاشت که بخورد در این اثنا سائلی صدا کرد ای زن گرسنگی مرا از پا در آورد زن با خود گفت در این موقع مناسب است صدقه بدهم آن لقمه را از دهانش بیرون آورد و به آن سائل داد و آن زن پسر کوچکی داشت که در صحرا هیزم جمع میکرد در آن موقع گرگی آمد و او را برد ، پسر بچه ناله ای کرد و مادر دنبال گرگ دوید پس خدای سبحان جبرئیل را فرستاد و پسربچه را از دهان گرگ بیرون آورد و به مادرش داد ، سپس جبرئیل به آن مادر گفت: ای زن کنیز (خدا آیا راضی شدی با این لقمه در برابر ان لقمه که به سائل دادی؟ (دره البيضاء سید کاظم وفاتی همدانی) همچنین بزنطی نامه ای را روایت میکند که امام (ع) برای فرزندش ابی جعفرع ) فرستاده است و در آن روح سخا و بخشش و نیکوکاری که در نفوس اهل بیت (ع) راسخ و ریشه دار است برای ما مجسم می شود بز نعلی می گوید: «نامه ی ابی الحسن الرضا (ع) را به ابی جعفر (ع) که بدین شرح بود خواندم ای ابا جعفر ... به من رسیده که هنگامی که سوار میشوی غلامان تو را از باب صغیر بیرون میبرند و این از بخل آنهاست تا خبری از تو به کسی نرسد ، به حقی که بر تو دارم از تو میخواهم که ورود و خروج تو جزء از باب کبیر نباشد و زمانی که سوار میشوی با خود دینار و در همی برداری و باید هر کس از تو خواهش عطا کند ، به او بدهی و اگر کسی از عموهایت درخواست احسان کند به او کمتر از پنجاه دینار مده ، و بیش از این را خود دانی و اگر کسی از عمه هایت طلب عطا کند کمتر از بیست و پنج دینار به او مده و بیش از آن مختاری من خواستار آنم که خداوند بلند مرتبه تو را بلند گرداند پس بخشش کن و به یاری خدا از تنگدستی بیمناک مباش ( عيون الأخبار الرضا جلد ۲ ص ۸ تحلیلی از زندگانی امام رضا (ع) و نیز وقتی که امام علی بن موسی الرضا را در خراسان بود یک سال در ماه ذی الحجه روز عرفه تمام مال و دارایی خود را میان محرومان تقسیم کرد و اتفاق نمود. فضل بن سهل در مورد این بذل و بخشش به امام (ع) گفت این کار شما زیان و غرامت بزرگی است؟! حضرت فرمود خیر این کار استفاده و غنیمت و سرمایه گذاری برای دریافت اجر پاداش و کرامت پروردگار است . سپس فرمود: ای فضل هر گاه به وسیله چیزی خواهان پاداش و کرامت هستی هرگز آن را غرامت به حساب نیاور (پاره ای از بهشت - محسن غفاری) همچنین نقل شده است که معمر بن خلاد گفت امام رضا (ع) به ما فرمود: یک شب مردی از بنی اسرائیل در خواب دید که شخصی به او گفت نصف از عمرت را با ثروت و دارایی در وسعت و گشایش و راحتی هستی و نصف دیگرش را در سختی و تنگدستی حال انتخاب کن که کدام یک از این دو نیمه ی عمرت را میخواهی در آسایش و راحتی باشی نیمه ی اول یا نیمه دوم ؟ مرد گفت: من در زندگی شریکی دارم با او مشورت میکنم و بعد پاسخ میدهم . وقتی صبح شد مرد به همسرش گفت: دیشب من چنین خوابی دیدم حال تو میگویی چه کنم ؟ آیا نیمه اول عمر را انتخاب کنم یا نیمه دوم را ؟ همسرش گفت نیمه اول را انتخاب کن نیمه شب در خواب همان شخص را دید و به او گفت نیمه ی اول عمر خود را انتخاب میکنم درخواست او پذیرفته شد پس از آن شب در نعمت دنیا به روی او گشوده شد. هر وقت نعمتی از جانب خداوند به او داده می شد همسرش به او میگفت اگر فلان همسایه ات احتیاج دارد به او رسیدگی کن. اگر فلان دوست رفیق و فامیل نیاز دارد نیاز او را بر آورده کن به همین صورت هر گاه نعمتی به آنها می رسید بذل و بخشش میکردند و صدقه میدادند و شکر و سپاس گزاری می نمودند تا اینکه شبی از شبها در خواب دید همان شخص آمد و گفت ای مرد دوران آسایش و بی نیازی به پایان رسید. حال فکر میکنی چه باید کرد؟ مرد گفت من با شریک زندگی خود مشورت می کنم و جواب میدهم. وقتی صبح شد خواب خود را برای همسرش تعریف کرد و با او مشورت کرد. همسرش گفت نگران نباش خداوند به ما نعمت داد و ما هم شکر و سپاس گذاری او را با بذل و بخشش و انفاق و رسیدگی به نیازمندان به جا آوردیم به همین خاطر خداوند سزاوارتر است به وفا و عهد خود به سبب اینکه چون شکر نعمت او را اینگونه به جا آوردی ما را به حال خود در سختی و تنگدستی رها نمیکند. نیمه شب مرد دوباره آن شخص را خواب دید قبل از آنکه سخنی بگوید آن شخص به او گفت راحت باش که تمام عمرت را به علت آنکه شکر نعمت را با عمل نیک به جا آوردی در آسایش و راحتی خواهی بود.( پاره ای از بهشت - محسن غفاری نقل از متعاه النوار)  همچنین درباره آن حضرت نقل شده است که مردی از جلوی ابی الحسن الرضا (ع) عبور و به او عرض کرد به اندازه جوان مردی خود به من بده امام (ع) فرمود این را نمی توانم عرض کرد به اندازه ی جوان مردی من امام (ع) فرمود: حالا بلی پس فرمود ای غلام دویست دینار به او بده .(ناقب جلد ۲ ص ۳۶۰ تحلیلی از زندگانی امام رضا (ع) محمد جواد فضل الله) همچنین از آن بزرگوار (ع) نقل شده است که بهترین ثروت شخص و برترین اندوخته اش صدقه است.(عيون الأخبار (ع) جلد ۲ ص ۵۴) و صدقه بلای قطعی را از صدقه دهنده دور می کند. (فقه الرضا (ع) ص ۳۴۷) همچنین بهترین مال و ثروت آن است که وسیله ی حفظ آبروی انسان شود(بحار الانوار جلد ۷۸ ص ۳۵۵) و در جای دیگر امام علی بن موسی الرضا (ع) بر حسب روایتی درباره ی آثار و انواع صدقه می فرماید با دادن صدقه رزق و روزی زیاد از خدا طلب کنید. بیمارانتان را با صدقه درمان کنید هر کار نیکی یک نوع صدقه است و پاداش صدقه را دارد و کمک کردن به ضعیفان و محرومان از بهترین انواع صدقه است.(پاره ای از بهشت - محسن عماری به نقل از تحف العقول)

 

مخاطب

نوجوان ، جوان ، میانسال ، کارشناسان و صاحبنظران

قالب

سخنرانی ، کتاب داستان كوتاه ، کتاب معارفی