موضع امام رضا هم درباره مقام امامت
امام رضا السلام پیش از ولایت عهدی و پس از ولایت عهدی در هر فرصتی از بیان اینکه حکومت و ولایت حق اهل بیت پیامبر میباشد خودداری نمی کردند و در فرصتهای مختلف این مطلب را یادآوری میفرمودند. حضرت با معرفی اولی الامر لزوم اطاعت و فرمانبرداری و به عبارتی رهبری دینی و سیاسی ائمه را خاطر نشان میفرمودند و با بیان این مسئله ضمن تاکید بر حق ولایت تمام و کمال امام به نا عادلانه بودن حکومت و ساختار سیاسی اشاره می فرمودند. آنچه در این میان پررنگ است صراحت کلام حضرت در حق حکومت و شایستگی معصوم برای حکومت می باشد که گاه به صراحت و گاه در ضمن بحثهای فقهی و کلامی و سوالات و بیانات آمده است.امام رضا السلام در بحث حکومت به ضرورت حکومت و اطاعت مردم از فرمانروا و رهبر عادل اشاره می فرمایند این رهبر را اولی الامر معرفی مینمایند و مصادیق اولی الامر را نیز مشخص می نمایند؛ علاوه بر این حضرت به صراحت می فرمایند حکومت حق اولی الامر است و غیر از ایشان هر کسی به هر عنوانی که حکومت کند غاصب و جائر است. در ادامه احادیث و سخنان حضرت را در این مورد به صورت نکته وار مورد بحث قرار میدهیم.
تعیین مصداق اولی الامر
از نظر شیعه اولی الامر منحصر در امامان معصوم و عترت پیامبر است. مشروعیت اطاعت از آنان به دلیل نصب و اطلاق این اطاعت نیز به دلیل عصمت ایشان است. امام رضا سلام به روشنی و صراحت مصادیق اولی الامر را بیان میکنند. ابان گوید: خدمت حضرت رضا الا رسیدم و پرسیدم معنی یا «آنها الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا الله وأطيعوا الرسول وأولى الأمر منكم » چیست؟ فرمود: علی بن ابي طالب السلام سپس سکوت فرمود چون سکوتش به طول انجامید گفتم بعد از آن کیست؟ فرمود: حسن، بار دیگر سکوت اکثریت اهل تسنن ( به جز فخر رازی اولی الامر را معنای عام با مصادیق متعدد می شناسند و برای مشروعیت آنان، قید عدم معصیت» را لحاظ میکنند. برای مطالعه بیشتر در این زمینه به این منبع مراجعه کنید نجارزادگان، فتح الله (۱۳۸۸) بازخوانی دیدگاه فخر رازی درباره مشروعیت اطاعت از اولی الامر اندیشه نوین دینی بهار ۱۳۸۸، شماره ۱۶. کرد. پرسیدم بعد از آن کدام است فرمود حسین راوی گوید وی هم چنان سکوت میکرد و من سؤال می کردم تا آنگاه که همه ائمه الله را نام بردند. (عطاردی، ۱۳۹۷: ۵۰۸).