دلایل امتناع امام از پذیرش ولایتعهدی
انگیزه امتناع امام رضا نسبت به پذیرش ولایتعهدی مأمون را می توان در سه عامل مهم جستجو کرد.
امام با توجه به شناخت و آگاهی از شخصیت مأمون به خوبی می دانست که مأمون می خواهد او را وجه المصالحه قرار دهد زیرا از سویی میخواهد او را وسیله معامله میان خود و عباسیان قرار دهد.
از سویی دیگر میان خود و علویان و از جهتی نیز میان خود و شیعیان خراسان و جز آنها قرار دهد.
و اگر چنین نبود دلیل آن همه اصرار مأمون به امام الله برای قبول ولایتعهدی و تهدید او در صورت امتناع، معنایی نداشت.