حضرت رضا - علیه السلام - در سناباد

و چون به سناباد رسید پشت مبارک را گذاشت به کوهی که دیکها از آن می تراشیدند پس فرمود : «اللَّهُمَّ أَنفَعْ بِهِ وَبَارِكْ فيما يَجْعَلُ فيهِ» يعنى خداوندا منفعت و سود بخش به این کوه و برکت ده در غذائی که در ظرفهای سنگی این کوه می پزند.

سپس دستور فرمود که برایش دیگهائی تراشیدند و فرمود طعام آن حضرت را نپزند مگر در آن دیگهای سنگی و آن حضرت کم غذا بود و آهسته تناول

می فرمود پس از آن روز مردم ظرفها و دیگها از آن کوه تراشیدند و برکت یافتند؟ پس ظاهر شد اثر دعای آن حضرت (۲)(زندگانی حضرت رضا - عليه السلام - ، تأليف عمادزاده اصفهانی؛ چهارده معصوم - عليهم السلام - ، ص ۴۱۱)

ابو الصلت گوید : چون حضرت رضا عليه السلام - به طوس وارد شد داخل خانه حمید بن قحطبه طائی شد و داخل شد در قبه ای که قبر هارون در آنجا بود پس به دست مبارک خطی کشید در جانب قبر و فرمود که این تربت من است و من در اینجا مدفون خواهم گردید و بعد از این حقتعالی این مکان را محل ورود شیعیان و دوستان من خواهد گردانید به خدا سوگند که هر کس از ایشان مرا در این مکان زیارت کند یا بر من سلام کند البته حقتعالی مغفرت و رحمت خود را به شفاعت ما اهل بیت - علیهم السلام - برای او واجب گرداند. پس رو به قبله گردانید و چند رکعت نماز بجا آورد و دعا بسیار خواند چون فارغ شد به سجده رفت و طول داد سجده را من شمردم پانصد تسبیح در سجده گفت و پس سر برداشت و بیرون رفت. (۱)( منتهى الامال محدث قمی - قدس سره .، ج ۲، ص ۲۸۷)

(صص65-66)

سنا آباد قصر اسکندر ذور القرنین بنده صالح

باغ ییلاقی بود که قصر اسکندر ذوالقرنین یا قبه هارونی در آن بود حمید بن قحطبه آستاندار طوس در آن ساکن بود کاروان حضرت رضا - علیه السلام - و همراهان در آن پذیرائی شدند. سناد و نوقان دو قریه ییلاقی در طوس بود که اولی در شرق و دومی در غرب مشهد کنونی واقع است. از مفاد تاریخ استنباط میشود که قنات سناباد را اسکندر حفر کرد و کاخ ییلاقی ساخت برای خود همانکه در حدیث لوح حضرت فاطمه زهرا - عليها سلام الله .

جابر روایت کرد و این قبه و بنا را قبه اسکندری میگفتند و چون طوس عظمت شهری یافت سناباد و نوقان ییلاق طوس و مسکن استانداران و فرماندهان بود.

حمید آنجا را خرید و باغ منظمی بزرگ تشکیل داد و هنگامی که هرون در آنجا دفن شد کاخ اسکندری به قبه هارونی تغییر نام داد و چون حضرت رضا - عليه السلام - شهید شد آرامگاه آن بزرگوار و مطاف میلیونها مردم جهان گردید.

حدیثی از پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله - روایت کرده اند که فرمود اسکندر ذوالقرنین بنده صالح خدا زمینی در طوس بنام سناباد برپا میکند که پاره تن من در آنجا دفن خواهد شد.

«تُدفَنُ بِمَدينة تباها العبد الصالح الأسكندر ذوالقرنين بلدةٌ بِارْضِ طوس يُقال لها سناد باد بضعة منّى هِيَ وَاللهِ روضة من رياض الجَنَّةِ». (۱)( نقل از زندگانی حضرت علی بن موسی الرضا - عليه السلام -، ج ۲، ص ۱۴۶ ، نقل از مطلع الشمس ، ص ۵۴ - ۵۰)

نظر نائینی سروده 

طوس حریم حرم کبریا است                  مدفن پاک شه پاکان رضا است

کعبه اگر خانه آب و گل است                طوس رضا کعبه ی جان و دل است

 کعبه بود سجده گه خاکیان طوس       بود قبله افلاکیان مهبط انوار الهی است طوس 

جلوه که حضرت شاهی است طوس      آینه سینه سینا است طوس خوابگه بضعه موسی است طوس 

مسعودی می نویسد : (سناد آباد) (۱)(منتهى الامال محدث قمی - قدس سره - ، ج ۲، ص ۲۸۸ ) را اسکندر بنا کرد در ذیل حدیث جابر بن عبدالله انصاری که اسامی ائمه را تا به حضرت رضا ـ علیه السلام ـ که می رسد می نویسد : «يَقْتُلَه عفريت مُستَبِكرٌ يُدفَنُ بِالمدينةِ الَّتي بَناهَا العَبَدُ الصَّالِحُ إِلى جَنْبِ شَرِّ خَلْقی». (۲)(اثبات الوصية للمسعودى، ص ۱۶۶، طبع قم بصیرتی. )

(صص69-70)