در خانه جامه ای ساده و غالباً پیراهنی از پارچه های خشن بر تن میکردند و فقط در مجالس عمومی و در میان مردم جبه ای لطیف بر رویش می پوشیدند.
معمر بن خلاد گوید: از حضرت رضا شنیدم که می فرمودند: به خداوند سوگند اگر خلافت امت در دستم قرار گیرد طعام های ناگوار و لباس های درشت خواهم خورد و خواهم پوشید و خود را بعد از راحتی به سختی و زحمت خواهم افکند. حضرت رسول ﷺ در وصیت های خود به ابوذر فرمودند: ای ابوذر من لباسهای درشت و خشن می پوشم و روی زمین مینشینم و انگشتهای خود را پاک میکنم و بر الاغ بدون زین سوار میشوم و دیگری را هم دنبال خود سوار میکنم هر کس از روش من دوری گزیند از من نیست ای ابوذر اکنون لباسهای خشن در بر کن تا تکبر و نخوت بر تو مسلط نشود(4).»(مكارم الاخلاق، ص ۱۱۵)
ابن عباد می گوید: امام تابستانها روی حصیری می نشستند و زمستانها بر گلیمی استراحت مینمودند و تنها برای برخی نشست های جمعی خویشتن را در مواقعی می آراستند(1).»(عيون أخبار الرضا الله ، ج ۲، ص ۱۸۷)
گاه به هنگام آراستگی و پوشش به ایشان اعتراض میکردند و ایراد میگرفتند. وی در پاسخ می فرمودند: «یوسف بن یعقوب، پیغمبر و فرزند پیغمبر بود. پارچه های دیبا میپوشید و در مجالس آل فرعون می نشست و این لباسها و معاشرتها او را از مقامش فرود نیاورد(2).»(مكارم الاخلاق، ص ۹۸)
امام ضمن نفی زهد فروشی و پشمینه پوشی صوفیان(3)،(بحار الأنوار، ج ۱۰، ص ۳۵۲) همه را به ساده زیستی توصیه میکردند و یاران خود را به توصیه پیش گفته حضرت رسول به ابوذر یادآوری میکردند.
لباس و پوشش
با توجه به ساده زیستی امام رضا در کیفیت لباس و پوشش چگونه از ایشان الگو بگیریم؟
حضرت رضا می فرمودند پدرم میگفت نظر شما درباره لباس زیبا چیست؟» گفتم: «در اخبار رسیده که حسن لباسهای زیبا می پوشید و جعفر بن محمد لباسهای تازه میخرید و در آب فرو می برد و سپس در بر میکرد و به من میگفت تو هم بپوش و خود را نو کن زیرا علی بن الحسین جبه های خز را پانصد درهم می خرید و در بر می کرد و مطرف خز را پنجاه در هم میخرید و زمستان می پوشید و بعد آن را می فروخت و به فقرا انفاق مینمود و میفرمود: ( مَنْ حَرَّمَ زِينَة الله الَّتِي أخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ(4).(اعراف، ۳۲)،(5)»(کافی، ج ۶، ص ۴۵۱) با دقت در این روایت باید توجه کرد که مسلمان میتواند با انتخاب لباس خوب و مناسب ساده زیست باشد.
یاسر خادم گوید که حضرت رضا فرمودند: «برای خود یک جبه خز بخرید و اگر خواستید پارچه های نقش دار تهیه کنید. عرض کردم: «هر پارچه نقش داری را بخرم؟» ایشان فرمودند: «مگر پارچه نقش دار چیست؟ گفتم: «پارچه های نقش داری که در آن پنبه نباشد، میگویند حرام است. وی فرمودند: تو از آن پارچه هایی بپوش که در آن پنبه هست(1).»(کافی، ج ۶، ص ۴۵۲)
یاسر خادم میگوید: امام رضا لباس را از سمت راست خود می پوشیدند و هرگاه میخواستند لباس جدیدی بپوشند یک کاسه آب طلب میکردند و ده بار (إنا أنزلناه، ده بار قُلْ هُوَ الله و ده بار (قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ) بر آن می خواندند. سپس آب را بر آن لباس میپاشیدند و می فرمودند: «هرکس قبل از اینکه لباسش را بپوشد چنین کند مادامی که یک نخ از آن لباس باقی باشد زندگی با وسعت و راحتی خواهد داشت(2).»(عيون أخبار الرضا الله، ج۱، ص ۳۱۵)