ترجمه چند دعا از زیارتنامه ها با آنکه زبان ترجمه قاصر است از اینکه فصاحت و بلاغت متن ادعیه را بازگو کند و خواننده را در حال و هوای معنوی اصل آن زیارتنامه های دعاگونه قرار دهد اما نویسنده به امید آنکه پرتوی از آن درخش آسمانی را منعکس کند ترجمه جملاتی از چند زیارت را نقل می کند و ابتدا به زیارت معروف «امین الله» می پردازد.

 ۱ - خدایا ! جان و دلم را به تقدیرت مطمئن و به قضایت راضی گردان ( تقدیر اندازه گیری آفریدگار است امور را و قضا حکم وی که به آن مقدرات اجرا می شود. تفصیل این مجمل را در کتب کلامی باید دید و روایات مربوط را در اصول کافی كتاب التوحيد، باب المسيئة و الإراده، با شروح آن)

علاقه و دلبستگی شدید مرا به زیارت و دعایت قرار ده. 

دوستدار زندگان از اولیانت و محبوب در زمین و آسمانت بگردان

بار الها (این تعبیر در متن زیارت نیست در فعل جمله نیز به سیاق عبارت اندک تغییر داده شده.)! چنانم کن که هنگام نزول بلایت شکیبا و در برابر نعمتهای نیکو و فراوانت شکرگزار و نسبت به نعمتهای فراگیر و کامل تو یادآور و ذاکر باشم پروردگارا! دلم را شیفته ملاقات شادی بخش خود گردان که توشه پرهیزگاری را برای روز جزا بیندوزم و سنتها و روشهای زندگی اولیائت را پیگیری نمایم و از اخلاق دشمنانت دوری گزینم و در دنیا به شکر و ستایش تو مشغول باشم.... 

حضرت امام محمد باقری که روایت کننده زیارتند می فرمایند

 هر که از شیعیان ما این زیارت و دعا را نزد قبر امیر المؤمنین یا نزد قبر یکی از ائمه الا بخواند البته حق تعالی این زیارت و دعای او را در

نامه ای از «نور» بالا می برد...... ( مفاتيح الجنان زيارات مطلقة امير المؤمنين، زیارت دوم ۴۷۸ ۲ )

نویسنده نمیداند خواننده از این تعبیر امام چه میفهمد؟ اما مناسب می بیند دریافت خود را از چنان تعبیرهایی به شرح ذیل بیان کند.

در باره تعبیر نور گفتار ما همچون کردارمان در جهان دو چهره دارد چهره ای ظاهر نزدیک دنیایی همین که میبینیم یا می شنویم و از آن خوشحال یا دل آزرده میشویم و چهره ای پنهان ملکوتی که بازتاب آثار ظاهری و دنیوی آن است و شرح آن در بخش دوم (زیارت در آینه حادیث) زیر عنوان «مستحق ثواب» گذشت.

در ارتباط با همین اصل اعتقادی است که در اسلام همان طور که نور در ظاهر روشنگر زندگی است آنچه در باطن و جهان معنوی هم مایه راهنمایی و روشنی میشود و موجب واقع بینی انسان میگردد از آن به «نور» تعبیر شده مانند نور عقل، نور قرآن

در زیارت جامعه که از زیارتنامه های معتبر است - سخن ائمه معصومین که روشنگر راه خدا و بر طرف کننده پرده تاریک شبهات است «نور» تعبیر شده: وانتم نور الأخيار وهداة الأبرار( همچنین در زیارت جامعه می خوانیم: خلقكم الله انواراً...

در روایات رسیده از معصومین «نور» در بعضی آیات به امام که روشنگر راه مستقیم است. تعبیر شده مانند پس ایمان آورید به خدا و رسولش و نوری که فرو فرستادیم» (سورة التغابن (۸) و این آیه برای شما نوری قرار میدهد که به آن راه می روید» (سورة الحديد (۲۹) یعنی امامی که از او بیروی می نمائید. الأصول من الكافي، ۱۹۴٫۲ - ۱۹۵).) ؛ شما نور و روشنگر راه نیکان و زندگانید و راهنمای نیکوکاران

چنانکه میدانیم در قرآن مجید از آفریدگار متعال که بخشنده نور حیات و روشنگر جهان هستی است و هدایت کننده همه مخلوقات - به هدایت تکوینی و تشریعی - میباشد نیز تعبیر به «نور» شده:

 الله نور السموات والأرض (سوره نور، ۳۵ برای آگاهی از معانی مختلف آیه و وجوهی که در معنی «نور» گفته اند رجوع شود به مجمع البیان ۱۴۲٫۷ - ۱۴۴ و دیگر تفاسیر) ، خدا نور آسمانها و زمین است و روشنگر چراغ وجود در ظلمت عدم و روشنی بخش و هادی آسمانیان و زمینیان.

 اینک به سخن اصلی برگشته گوییم زیارت امین الله ـ و امثال آن از سخنان پیشوایان دینی - با عمق معانی و بار معنوی که دارد و حقایقی که می آموزد، در حقیقت روشنی بخش اندیشه و دل است. معضلات فکری ما را می گشاید و با واقعیاتی از این جهان رازناک و پیچیده آشنایمان می گرداند و بهترین راه آرامش فکر و اطمینان دل را با توجه و توکل به خدا تعلیم می دهد، همچنان که نور ظاهری روشنگر مسیر ما در شبهای تاریک است و ما را از گمراهی و سرگردانی می رهاند. 

بنابر این خواندن چنین کلماتی روشنی بخش همان طور که در بعد ظاهری دل و جان خواننده را منور میکند در بعد ملکوتی و باطنی نیز موثر است و در دستگاههای ضبط عالم نیز به صورت «نور» منعکس میشود نواری از نور؟ لوح فشرده نوری؟ یا به تعبیر امام باقری نامه ای از نور؟ به هر صورت به گونه ای روشن و خوشایند ثبت میشود و در حافظه جهان زنده و گیرنده می ماند تا روزی که به عنوان «ثواب» به صاحبش باز گردانده شود.

2 - مثال دیگر از این گونه ادعیه نورانی دعایی است که بعد از زیارت ولی عصر (عج) خوانده می شود و اینک ترجمه بخش آغازین آن: 

خدایا از تو میخواهم که بر محمد پیامبر رحمت و کلمه نورت درود فرستی و دلم را از نور یقین پر کنی و سینه ام را از نور ایمان و فکرم را از نور نیت و عزم و اراده ام را از نور دانش و نیرویم را از نور عمل (این تعبیر دعا قابل توجه است که از خدا میخواهیم فکر ما با نیت و قصدی روشن و پاک همراه شود و به مرحله عمل درآید و عزم و اراده مان از روشتی دانش برخوردار باشد تا کاری جاهلانه انجام ندهیم و نیروی ما هم را کد نماند بلکه به صورت کرداری شایسته متبلور گردد و ظاهر شود.)، و زبانم را از نور راستی و دینم را از نور بصیرتها و بینشهایی از نزد تو و دیده ام را از نوری پُر فروغ ( متن دعا و بصری نور الضياء در تداول «نور» و «ضیاء» مترادف شمرده می شود اما صاحب فرهنگ غیاث اللغات مینویسد «ضیاء از نور قویتر است».) و گوشم را از نور حکمت که جز سخن حکیمانه ننیوشم و دوستی ام را از نور دوستی و پیوستگی با محمد و آلش  (ترجمه این عبارت است و مودتی نور الموالاة لمحمد وآله ، و «موالات» دوستی و پیوستگی با هم نمودن است. (منتهی الأرب).) بهره مند گردانی تا در حالی که به عهد و پیمانت وفا کرده ام تو را ملاقات کنم پس رحمت تو مرا فرا گیرد، ای ولی و ای حمید (مفاتیح الجنان، ۶۷۵)

 ۳ - نیایشهایی که ضمن زیارتنامه ها آمده فراوان است، ولی چون بنابر ذکر نمونه هایی از هر دست است به نقل شاهدی دیگر بسنده می کنیم و آن آخرین جملات از زیارت جامعه کبیره است که ترجمه اش ذکر میشود بار خدایا اگر من شفیعانی نزدیکتر از محمد و خاندانش به تو می یافتم آنانکه برگزیدگانند و امامانی نیکو کارند حتما آنها را میانجی گر و شفیع به پیشگاهت میکردم ولی مقربتر از آنان نیافتم پس به حقی که برای آنان بر خود واجب کردی که شفاعتشان را رد نگردانی سوگندت می دهم و می خواهم که مرا در گروه عارفان به آنان و به حقشان داخل کنی و در جماعتی که به شفاعتشان مورد رحمت واقع شده اند وارد گردانی که راستی تو رحم کننده ترین رحم کنندگانی (همان ۷۰۶)